Metoda PNF

(Proprioceptive Neuromuscular Facilitation) jest metodą fizjoterapeutyczną dedykowaną przywracaniu utraconej funkcji. Polega m.in. na postrzeganiu chorego w sposób całościowy, wykorzystując do terapii silne i zdrowe regiony ciała, co umożliwia bezbolesną pracę. Ruchy stosowane w tej metodzie są zgodne z naturalną pracą mięśni i stawów. Każdy ruch odbywa się w trzech płaszczyznach co wymusza zaangażowanie do pracy maksymalnej ilości włókien mięśniowych. Wielokrotnie powtarzany ruch może spowodować utworzenie nowego wzorca ruchowego czyli przywrócić przewodnictwo nerwowe w uszkodzonym obszarze.

PNF to cała gama ćwiczeń i działań obejmujących terapię na macie, naukę chodu, ćwiczenia mięśni mimicznych, a także pracę nad takimi funkcjami jak oddychanie, żucie, połykanie, funkcjami które zostały upośledzone np. w wyniku udaru czy wypadku.
W tej metodzie chory jest partnerem terapeuty, a on jego doradcą, razem określają zakres i granice działania.

Głównym celem metody PNF jest odbudowa czynności ruchowych (reedukacja) podporządkowana fizjologicznej sekwencji rozwoju ruchowego i prowadzona w oparciu o ruchy zbliżone do tych, jakie się wykonuje w życiu codziennym. Postępowanie oparte jest o sumowanie się różnego rodzaju bodźców aferentnych (głównie wzrokowych, słuchowych, proprioceptywnych, dotykowych i równoważnych). W metodzie tej rezygnuje się z izolowanych ruchów w pojedynczych stawach i w typowych płaszczyznach. Całość ruchu jest wynikiem świadomych starań pacjenta, wspieranych elementami torującymi, do których można zaliczyć rozciągnięcie mięśni i innych elementów okołostawowych , ciąg i nacisk, wzmocnienie aktywności mięśni poprzez odpowiednio stawiany opór, właściwy chwyt oraz zapewnienie odpowiednich  warunków i kolejności pracy mięśni.

Ćwiczenia wykonuje się zwykle jednym z wielu sposobów, z których każdy ma inne zastosowanie.

Do podstawowych technik stosowanych w tej metodzie można wymienić:

• Powtarzane skurcze ? należące to tzw. Technik agonistycznych i służące głównie wyuczeniu ruchu oraz rozwijaniu siły i wytrzymałości mięśniowej
• Rytmiczne zapoczątkowanie ruchu ? należące do tej samej grupy, stosowane u osób, które mają problemy z rozpoczęciem ruchu ( sztywność, spastyczność )
• Zmiana kierunku ruchu na przeciwny ? jako nieodłączna składowa dla większości ruchów wykonywanych w życiu codziennym. Należy do grupy technik antagonistycznych, stosuje się tu 3 zasadnicze warianty ćwiczeń powrotnych –  powolne zmiany kierunku ruchów, powolne zmiany kierunku ruchu z ?trzymaniem? i rytmiczną stabilizacją
• Techniki rozluźniające ? z ruchem biernym lub czynnym poza zakres ograniczenia ruchomości, ale po uprzednim rozluźnieniu, które uzyskuje się przede wszystkim na drodze poizometrycznej relaksacji
• Dodatkowe środki fizykalne jako uzupełnienie powyższych technik